Артист лияш тунемыт мо?

Клара Евгеньевна АНИКИНА (ИЗИБАЕВА) Пӱрӧ район Кужнур ялеш шочын. 8 классым тунем пытарымек, ургызылан тунемаш пурен. «Тыгай специальность дене режиссура урокым намияш лиеш мо?» манын шонышыжат лиеш докан.

Ожно да кызытат, манына, Марий Эл гыч театр артист-влак кертмышт семын гастроль дене мемнан кундемышкат толаш тыршат, поснак кеҥежым. Теве тунамат ик поро кечын Кужнур ялыш Марий самырык театр спектакльжым ончыкташ конден улмаш. Спектакль деч вара театрын художественный вуйлатышыже Олег Иркабаев сценыш кӱзен, кутыраш тӱҥалын. Пытартышлан ешарен: «Тений Йошкар-Оласе Тӱвыра да сымыктыш училищыште театр пӧлкам почыт. Тушко студент-влакым погаш тӱҥалыт, кӧн артист лияш кумылжо уло,  вучена». 

- Мый тунам спектакльым ончаш миен кертын омыл, - ойла, тугодсым шарнен, Е. Аникина. - Арня мучашыште канышлан толынам ыле. Авам Йошкар-Олаште артистлан тунемаш студент-влакым погаш тӱҥалыт манын каласыш. Каяш темлыш. Ава каласен гын, мутшым шуктыман.

Адакшым ава-ачалан тореш мутым каласаш лӱдынна. Садлан мом кӱштеныт, тудым ыштыме. Вот тыге мый, кок ий ургызылан тунеммек, Йошкар-Олаш кайышым. 

- Экзаменым кузе кученда? Неле лийын?

- Неле лийын, молан манаш гын ончыч мый ӱҥышӧ, вожылшан лийынам. Туге гынат экзаменым сайын кучышым. Почеламутым, басньым, прозым ойлышым. Иктаж-могай этюдым ончыкташ йодыч. А мый, ял гыч мийыше, мо тугай этюд - паленам мо? «Айста лучо мурым муралтем» маньым. «Миражи» тӱшкан репертуарже гыч ик мурым муралтышым. Вот тыге мый Тӱвыра да сымыктыш училищын студенткыже лийым. 

- Мӧҥгӧ толмыда шуын огыл?

- Эше кузе шуын. Ме ешыште куд икшыве улына. Мый эн изи. Ава пелен кушшо. Шонымо сайын кажне арнян мӧҥгӧ кудалышташ ок лий. Ава, ача, родо-шочшо воктене уке улыт. Моло-влак каныш кечылан мӧҥгӧ каеныт гын, мый тӱшкагудышто шинчылтынам. Туге гынат мылам чылажат келшен.

- Сценыш икымше гана кунам лектында? 

- Сценыш ме икымше курс гычак лекташ тӱҥалынна. 1991 ийыште «Айвика» спектакль дене театр тургымым почмо. Тунамак мемнам пашаеҥ семын пашаш нальыч. Эрдене тунемына, вара 10 шагатлан пашаш миена, тушеч уэш училищыш урокыш куржына ыле. Кастен кудытлан адак репетицийыш каенна. Садлан мемнан корно училище да театр коклаште лийын. Йолташ-влак йодыт ыле: «Вара марий дискотекыш коштыда?» Чынак, мо тугай дискотеке - пален омыл, кошташ жап лийын огыл. 

- А икымше рольда могай лийын, шарнеда?

- «Чоя мераҥ» йомакыште мераҥым модынам. 

- Йошкар-Олаште тунемме годым мый дечем «Константин Зайнетдинов тыланет кӧ лиеш?» манын йодыт ыле (Мыйын ӱдыр фамилием Зайнитдинова).  Южгунамже мыскарам ыштен «Ачам лиеш» манын ойленам. Тендан ӱдыр фамилийда Изибаева. «Изибаев-Бирь тендан родыда мо?» манын йодын огытыл?

- Икана сольфеджио урокышто йодыныт ыле. Тудо мыланем родо огыл гынат, ала молан «Мый шӱжарже улам» манын каласенам. Артист койышем почылташ тӱҥалын докан, - воштылеш Клара Евгеньевна. 

- Те ынде артист семын гына огыл, режиссер семынат пашам ыштеда. Кызыт Самырык театрыште тендан шындыме икмыняр спектакльымат ужаш лиеш. Режиссерлан кунам пашам ышташ тӱҥалында?

-  2013 ийыште Марий кугыжаныш университетым тунем пытаренам. Ондак, шкемым тергаш манын, йомакым шынден ончышым. Икымше гана сценыш «Жила-была сыроежка» рушла йомакым луктым. А чылаже кумытым шынденам, эше У ийлан интермедийым ончыктышым. 

- Кеҥеж каныш годым шочмо кундемышкыда толын каеда?

- Кертмына семын еш дене толаш тыршена. Корныжо кужурак, шонымо семын лектын от кай. Но мый, авам деке унала мием гынат, мӧҥгӧ гыч нигуш лекмаш уке. Авам манеш: «Клара, мий, кеч иктаж-кушко коштын тол, ялым ончал». «Уке, авам пелен лиймем шуэш», - вашештем тудлан.

Клара Евгеньевнан фамилийже пеш оҥай - Аникина. Ончычат-шеҥгечат «Аникина» манын лудаш лиеш. Тиде чыла еҥынат лийын ок керт. Клара Евгеньевна пиалан улеш. Пелашыж дене кок икшывым ончен куштеныт. Адакшым тудо шуко оҥай рольым чоҥен, 2015 ийыште «Марий Элын сулло артистше» лӱмым сулен. К. Аникиналан пашаштыже кугу лектышым, эше шуко оҥай рольым модаш да чӱчкыдын мемнан кундемыш гастроль дене толын кошташ тыланена. 

К. Аникинан модмо спектакль-влак: 

Сидыр вате - М. Шкетан, «Эх, илышет, шеремет!..», 1991 ийыште шындыме.

Ануш - З. Долгова, «Шудо шешке», 2004 ий.

Нина - З. Долгова, «Вис-вис пушан орлыкем», 2007 ий.

Татьяна - Г. Гордеев, «С.Г. Чавайн», 2008;

Матра - В. Григорьев, «Ава шӱм», 2009;

Уляна - Т. Миннуллин, «Чодыраял Элыксандр», 2009;

Элавий - С. Николаев, «Айвика», 2011;

Кедерук - Н. Айзман, «Кай, кай Йыванлан», 2012;

Руш спектакльлаштат роль-влакым модын: 

Катерина - А. Островский, «Гроза», 2005;

Варя - А. Чехов, «Вишнёвый сад», 2009;

Катя - Г. Гордеев, «Бабье лето», 2011;

Йомакысе рольжо-влак:

Мераҥ - Вал. Абукаев, «Чоя мераҥ», 1992;

Вувер кува - А. Николаев, «Заморочки в лесочке», 1998;

Клякса - В. Зимин, «Влюблённый щенок», 2013;

Поганка - В. Зимин, «Жила-была Сыроежка», 2015.