Все новости

8 март - Тӱнямбал ӱдырамаш кече: Шӱм-чон моторлыкшым йоча-влаклан пӧлекла

Калтаса районышто «Идалыкын туныктышыжо-2022» республикысе конкурсын муниципальный йыжыҥже эртен. Тушто Краснохолмский селасе 2-шо школын тӱҥалтыш класслаштыже туныктышо Ю.Э. КИЛЬМЕТОВА (ЯМУРЗИНА) сеҥышыш лектын. Образований системыште тудо чумыржо латкандаш ий тырша. Тӱҥ специальностьым Благовещенск педколледжыште налмеке, Бирск социально-педагогика академийыште психологлан тунемын.  Шочмо-кушмо Савакмарий ялысе школышто, Нефтекамск оласе 9-ше школышто пашам ыштен. Кызыт Краснохолмский селасе 2-шо школышто тырша, уло шинчымашыжым, мастарлыкшым, шӱм-чон моторлыкшым йоча-влакым туныктымо сомыллан пӧлекла. Уста туныктышо дене конкурс, паша корныжо нерген мутланышна.

Еш архив гыч налме фото-влак.  Ю.Э. Кильметова.
Ю.Э. Кильметова.Фото:Еш архив гыч налме фото-влак.

- Юлия Эриковна, профмастарлык конкурсышто сеҥымаш тыланда мом ончыкта?  

- Мый сеҥаш цельым шынден омыл. Тӱҥжӧ - конкурсышто моштымашемым, кертмемым достойно ончыкташ тыршенам. Мутат уке, тыгай сеҥымашыш  чолгалык, шке вийлан ӱшанымаш, шонымашыш шуаш тыршымаш, пеҥгыдылык да, конешне, коллективын полышыж деч посна шуаш ок лий. Адакшым 2010 ийыште Нефтекамскыште «Самый классный классный» оласе конкурсышто виемым тергенам да «Творческий поиск» номинацийыште сеҥышыш лектынам, садлан черетан усталык конкурсыш ушнаш ямде лийынам, «кӱын» шуынам.  

- Тиде профессийым ойырен налаш тендам мо але кӧ кумылаҥден? 

- Туныктымо пашам ойырен налмемлан нигунам чаманен омыл. 

Профессий чонемлан келша. Уке гын, йоча-влак дене тынар ий ыштем ыле мо? Тиде паша мылам изинек келшен. Родо-шочшем коклаштат туныктышо-влак улыт. 

- «Идалыкын туныктышыжо» конкурсышто могай йыжыҥ-влакым эрташ логалын?

- Икымше тур дистанционно эртен. Тушто методический пашам акленыт. Кокымшо йыжыҥыште виш урокым ончыктенна, класс шагатым эртаренна. Кумшо йыжыҥ - сценыште «Школ илышемын альбомжо» видеопрезентацийым, мастер-классым ончыктымаш. Чыла тургыжланымашым монден, шӱлалташ але эр - кызыт школын, районын чапшым республикысе кӱкшытыштӧ аралаш ямдылалтам. Тудо 10-22 мартыште эрта. 

- Ойырен налме пашада мо дене сымыстара? 

- Пашамым куштылго але неле манын ом керт. Йоча-влак дене ик кечат верыште от шинче - кечын мом-гынат уым вашлият, пален налат да чыла сайжым тунемше-влаклан «шыҥдараш» вашкет. Нунын дене пашам кӱлеш семын ворандараш мобильный, коммуникативный, вариативный, чытышан лийман да, конешне, йоча-влакым йӧратыман. 

- Кызытсе тукым тендан ийласе йоча-влак деч мо дене ойыртемалтеш?

- Тачысе икшыве-влак шкалан ӱшаныше, тыршышан улыт, огыт вожыл, шкем эрыкын шижыт да кучат. Шонымашыштым вик да туран каласат. Инициативым кидыш налаш огыт лӱд: мутлан, мый нуным тӱрлӧ экскурсийыш, мероприятийыш чӱчкыдын кондыштараш тыршем. Туныктышын уым шымлаш йӧратыше да тидлан писын тарванен моштымыжым ужын, нуно чодыраш экскурсийыш, коньки дене мунчалташ але эше вес оҥай верыш миен толаш шкеак темлат, шонкалат. Мыят сӧрымӧ мутемым шуктем. Туныктышо ден йоча-влак коклаште умылымаш лийшаш. Тунам гына нуно туныктышыштлан ӱшанат. Ме нунын дене чӱчкыдын зоопаркыш, экскурсийыш, спорт мероприятийыш коштына. Нуно шкем чолган шуарат - районысо шымлыме паша, «Радуга талантов» усталык конкурслаште кертмыштым ончыктат. Кодший «Служба Деда Мороза» республикысе конкурсышто классем икымше верым налын. Тӱҥжӧ - способный, творческий икшыве-влаклан тӱткышым ойыраш мондыман огыл, тыгодым молыжымат нунын почеш «шупшылман». 

- Ава-ача-влак дене вашкылым ыштыме секретдат уло, очыни?      

- Ава-ача-влакым колыштын да колын моштыман. Изи йоча-влакым туныктымо сомылышто нунылан эҥертыде нигузе ок лий. Тыштат икте-весым умылымаш да ӱшанымаш озаланышаш улыт. Вет туныктышо огыл йоча-влакым, а йоча-влак туныктышым ойырат. Ава-ача-влак туныктышым огыт жапле гын, тудлан йочаштым ӱшанат мо? 

- Кызытсе илышыште самырык-влак туныктышо лияш огыт вашке. Профессийын престижшым нӧлталашлан мом ыштыман, тендан шонымаште?  

- Пашадарым кугемдаш, социально утларак аралаш, йӧнанракым ышташ.

- Шукерте огыл школ тӱняш омсам вончышо самырык коллегыда-влаклан мом тыланеда? 

- Чытышым, ойырен налме пашам йӧраташ тыланем. Чылажат вигак да иканаште миен ок лек. Тӱҥалтыште изиш «шӱртньымеке», кидым лупшалын, йоҥылыш иктешлымашым ышташ вашкыме ок кӱл. Опытан педагог-влакын пашаштым эскераш, нунын деч сайжым налаш. Туныкташ да тунемаш, ончыко каяш, шуаралташ кумыл эре пелен лийже. Туныктышо шкежат йоча-влак деч шукылан тунемеш. Тӱткырак лияш, шкалан ӱшанаш, уым кычалаш. Йоҥылыш лийме деч лӱдаш ок кӱл - тудын деч посна сеҥымашат ок лий. 

Йоча-влак дене Ижевск оласе циркыш мийыме годым. 2021 ий.
Автор:Людмила Шавалиева
Читайте нас: