Ялым чот йӧраташ, тушто илен мошташ кӱлеш

1970 ийыште Акпарс кыдалаш школым тунем пытарыме деч вара Ульяновский танковый училищыш пураш каен. Экзаменым сайын сдатлен, но конкурсым эртен кертын огыл - ик верлан 7 еҥ лийын. Тыге рвезе армий марте Шаран лесничествыште Бикьян изаж дене трактористын полышкалышыжлан ыштен. Шыжым тудым Совет Армий радамыш налыныт. Кок ий Германийыште служитлен. Дрезден олаште «учебкыште» лийын, куд тылзаш тунемме курсышто механик-водитель специальностьым налын да ийын коштшо гусеничный бронетранспортерым виктараш тӱҥалын. Сайын служитлымыжлан ятыр поощренийже уло, полкысо частьын знамяж воктен возалташ чапым сулен, командований шочмо ялышкыже отпускыш колтен. Служитлыме ийлаште Эльба эҥерым вич гана форсироватлен, старший механик-водитель марте кушкын. Эл ончылно шке порысшым кумылын шуктен, 1972 ий 11 ноябрьыште ефрейтор званий дене мӧҥгыжӧ пӧртылын. Армий тазалыкым, патырлыкым шуарен, профессийым ойырен налашат жап шуын. Тудо изинек шофер лияш шонен, садлан Уфасе 12-шо училищыш водительлан тунемаш каен. Водительын удостоверенийжым налмек, ик идалык «Башавтотрансын» 3-шо номеран автобазыштыже пашам ыштен.

Кодшо курымын 70-ше ийлаштыже шуко самырык еҥ, пашам кычалын, тӱням ужаш мӱндыр Йӱдвелыш каен, а Анатолий Тимирбаевич 1974 ийыште «Акбарисовский» совхозыш толын да шке паша корныжым шочмо ялже дене чак кылден. 

Тудо ийлаште «Акбарисовский» совхоз писын вияҥын: пасушто, фермыште паша гӱжлен, яллаште илыш шолын, комсомольско-молодёжный бригада-влак шукемыныт. Анатолий рӱдӧ отделенийыште эн ондак САЗ-3502, вара ГАЗ-53, ЗИЛ-157, шӧр шупшыктымо машина-влакым, УАЗ-ым виктарен. Тыглай огыл, ончыл водитель лийын - производствыштат, мер пашаштат. Паша деч вара ял клубыш вашкен, тушто марла спектакль-влакым шынденыт, пошкудо яллаштат шке мастарлыкыштым ончыктеныт. 

«Рейсыш эрденак лектын каенна, а мӧҥгӧ пычкемыш кастене пӧртылынна. Шурно погымо жапыште йӱдымат пашам ышташ логалын. Паша условий неле лийын гынат,   куанен ыштенам. Тау совхоз вуйлатыше-влаклан, Совет Элын тӱрлӧ вержым ужынам, чӱчкыдын командировкыш колтат ыле. МТМ чоҥымо годым Горький олаш станок-влакым налаш миенам. Кукшо ийлаште, фермысе вольыкым пукшаш шудо уке годым, совхоз пашаеҥ-влак идалыклан кок гана Казахстаныш олым ямдылаш миеныт. Кустанайский да Кокчетавский областьлаште олым тюкым ыштылыныт, кӱртньыгорно станцийыш шупшыктеныт да, вагоныш оптен, Туймаза станций марте поезд дене колтеныт. Туймаза гыч шкенан совхоз машина-влак олымым фермыш конденыт. Волгоградысе трактор заводыш запчасть налашат миенам, Мамаев курганым, Павловын пӧртшым да моло исторический верым ужынам», - эртышым шарнен ойла изай.

Анатолий Тимирбаевич, паша деч кӱрылтде,1988 ийыште Белебей ял озанлык техникумым тунем пытарен, техник-механик специальностьым налын. Тунам тӱрлӧ предприятийлаште опытан специалист-влаклан самырык-влакым туныкташ пуэныт. Анатолий изаят икмыняр шоферлан наставник лийын. «Геннадий Уразлин кызытат вашлийме годым «Салам, наставник!» манын пелешта», - воштылал ойла тудо. 

Пашам ударно ыштымылан, кӱкшӧ лектышыш шумылан А. Ахметшин «9-ше, 11-ше вичияш-влакын  ударникышт», «1979  ийысе  соцтаҥасымашын сеҥышыже» знак-влак дене палемдалтын. Сай пашажлан ятыр гана шергакан пӧлекым, окса премийым пуэныт. «Уржа-сорла-79» таҥасымаште самырык водитель-влак коклаште икымше верыш лекмылан «Урал» мотоциклым пӧлекленыт. ВЛКСМ ЦК-н, район, совхоз администраций-влакын пуымо Чап кагазшат шуко, «Паша ветеран» лӱмжӧ уло. Теве «Акбарисовский» совхоз администрацийын ик таумутшо: «Уважаемый Анатолий Тимирбаевич! Сердечно поздравляем Вас с большими трудовыми успехами в социалистическом соревновании. Ваш вклад в уборку урожая 1981 года - достойный пример труженикам нашего совхоза. Желаем доброго здоровья, большого счастья и новых трудовых побед».

А вара… ял дене эксперимент-влакым эртараш тӱҥалыныт. Чыла тиде кушко шуктымым чылан сайын палена. «Акбарисовский» совхозын кугу озанлыкше деч нимат кодын огыл. Анатолий изайланат тиде жапым илен лекташ неле лийын. Совхоз шаланымек, Акпарс ялсоветыште водительлан ышташ тӱҥалын, тушечак пенсийыш лектын. Но шӱм-чонжо садак пасулашке шупшын. Шкем кузе-гынат лыпландараш манын, мӱкш ешыжым шукемдаш тӱҥалын.

Анатолий Тимирбаевич ӱмыржӧ мучко водительлан ыштен, организаций-влак гына вашталтыныт. Кызытат яра шинчаш жапше уке. Эрдене эрак кынелын, вӱташте вольыкым онча, сурт кокласе моло сомылым тӧрла. Тудын сай эҥертышыже - Рима Давлетовна пелашыже. Чыла пашам пырля шуктат, 48 ий икте-весылан полшен, ваш келшен илат, эсогыл кеҥежым Пекшаул пӱяш колым эҥырашат коктын коштыт, ялыште эртарыме ик субботникышкат лекде огыт код.

Тӱкан шолдыра вольыкым ашнат, мланде пашам ворандарен шогат, пакчасаскам куштат. Кеҥежым шудым, пум ямдылаш ГАЗ-53 машинашт уло. «Уныка-шамычым экологически ару продукт дене сийлаш лийже, а вес могырым, сад-пакчаште тыршымаш - шкешотан канымаш», - манеш коча.

Анатолий изайын эн йӧратыме сомылжо - мӱкш ончымаш. Мӱкш пелен мӱкш гаяк пашаче лийман. Його, ӧрканыше еҥ мӱкшызӧ лийын ок керт, да мӱкшат тыгай айдемым ок йӧрате. Мӱкшотарже олма садыштыжак верланен. Мӱйышт тамле, еҥ-влак мӧҥгышкыштак толын налын каят. 

Вате-марий шке чоҥымо кугу мотор пӧртыштӧ илат. Суртышт пеш ямле верыште шинча. Воктенак Карамал эҥер йоген эрта, пакча шеҥгелне кугу чодыра, курыкышто куэ ден пӱнчӧ-влак кушкыт, а курык йымач Йыгыр памаш шыргыктен йоген лектеш. 

Ахметшинмыт кок икшывым ончен куштеныт, йол ӱмбак шогалтен, туныктен луктыныт. Алексей эргышт ден Наталья ӱдырышт ешышт дене Сургутышто илат, келшыше пашам ыштат. Дмитрий, Ангелина, Андрей уныкашт институт ден колледжым тунем лектыныт, чылаштынат паша верышт уло. Даша ден Владик кызыт школышто тунемыт.

Нимогай реформым, вашталтышым, экспериментым шотыш налде, нуно поро айдемак лийын кодыныт. Кеч-могай жапыште шке шочшыштлан, йолташыштлан, пошкудыштлан полшаш ямде улыт.

Март тӱҥалтыште Анатолий изайна 70 ияш юбилейжым палемда. Чапле пайремже дене мыят шокшын саламлем да кугу чодыраште кушкын шогалше тумо гай пеҥгыде тазалыкым, кап-кыл куштылгылыкым, кид-йол лывыргылыкым да ласка шоҥгылыкым тыланем.