Все новости
Айдеме пашаж дене мотор
5 Сентябрьыште 2020, 13:35

Сергей павайлан - 90 ий

С.С. Сайниев 1930 ий 15 июльышто Нерге ялыште илыше кресаньык ешеш шочын. Изи годсыж гыч ик тыгай шарнымаш ушешыже келгын шыҥен кодын: «Авам пеш сай ыле. Ик гана мый черланенамат, пеш чот ойгырен, ок иле манын шонен. Лач тиде жапыште Нерге ялыште чыган табор коштын. Авам дечат кочкаш йодыныт. Ик чыган кува мыйым, черле йочам, ужын да авамлан тыге каласен: «Эргыч паремеш, кугу лиеш, шоҥгеммешкыже ила». Авам куанымыж дене чыган ватылан оралтыште шогышо кугу кӱркам пуэн колтен. Чынак, мужедшын сугыньжо шуын - 90 ияшат улам». Шым ияш улмыж годым аваже колен, садлан манда ава дене кушкын. Сергей тудым Унакай авай манын.

Сергей изинек пашалан уҥган улмаш: аважлан полышкален, изи шӱжаржым ончен, изаж воктен шогылтын. Сар тӱҥалме жапымат шарналтыш. 1941 ий 22-шо июньышто, Сабантуй кечын, тудо Е. Антонов, И. Байрамгузин, В. Исеметов дене пырля Мишканыш пайремыш ошкылын. Тушто чыла ончен коштыныт, шуженытат, ик кувай деч вич ыраш пурам налын йӱын, мӱшкырым теменыт. Калыкын тывырдыкым куштымыж годым сар тӱҥалме нерген увертареныт. Еҥ-влак мом ышташат пален огытыл, йӱк-йӱан талышнен. Сергей павай ден йолташыже-влак мӧҥгӧ пӧртылыныт.
Ялыштат калык погынен. Икмыняр пӧръеҥлан повесткым кучыктеныт. Сарыш кайыше-влак ял урем мучко строй дене, кӧ имне дене, кӧ машина дене музиканым шоктен-мурен, куштен эртеныт. Тыге пеш шуко кече шуйнен.
1943 ийыште Сергейын изажымат сарыш наҥгаеныт. Рвезе Бирскысе пакчасаскам коштымо заводын Нерге ялысе филиалыштыже пашам ыштен. Тиде завод кок пачашан кӱ пӧртыштӧ верланен. Тушто шоган ден пареҥгым коштеныт да, мешакыш оптен, сарыш колтеныт. Сергей имне дене 200 литран печке дене вӱдым шупшыктен. Шаде эҥер гыч шке темен, а заводышто ястараш полшеныт. «Конден шуктымешкем, нӧрен пытем ыле», - ойла тудо.
Мӧҥгыштӧ кочкаш нимо лийын огыл. Анюта шӱжарже Алексей Кайниевмыт дене илен, изаже сарыште, ачаже паша армийыште лийыныт. Чылажымат кузе-гынат чыташ кӱлын, йӧра кеч пашаште изишак киндым да пареҥгым пуэныт. Война пытышаш годым Сергей павайын пӧртешыже сельпо конторым почыныт, тушто, изаже пӧртылмеш, Кигаз татар дене коктын иленыт. Ялыш сар гыч похоронка-влак толеденыт. Ял калык шортын, ойгырен да салтак-влаклан полшашак тыршен: кажне сурт сарыш носким, пижым, муным, шылым колтышаш улмаш.
Сар пытыме кече, 1945 ий 9 май, чылалан эн куанле лийын. Ялыште митингым эртареныт. Кӧ куанен, кӧ шортын, толшаш еҥжым вученыт. Сергей павай Семон изажым куанен вашлийын. Ачаже пелеголышо гай толын, ялыште тудым паленат огытыл. Сар деч вара Семон Йошкар-Олаште пашам ыштен. А Сергей сар деч ончыч Пӱрӧ оласе СПТУ-што механизаторлан тунем лектынат, 1953-1956 ийлаште армий радамыште служитлен. Вара изаже тудым Марий кундемыш пашаш наҥгаен. Тушто комбайнерлан ыштен, шурным погаш полшен. Тыршышан рвезым, илыме верым пуэн, тушанак кодынешт улмаш, но тудо шочмо ялышкыже пӧртылын, колхозышто механизаторлан ышташ тӱҥалын.
Сергейын Йошкар-Олаште улмыж годым ялыш Караидель район Шопкер ял гыч лапкызылан Пексыле толын. Лачак Сергеймытын суртыштышт илен, Анюта шӱжарже дене йолташ лийыныт. Вашке гыч Сергей ден Пексыле келшаш тӱҥалыныт да ешым чумыреныт. Вара Сергей паваят сельпош пашаш куснен.
Нуно кум икшывым - Сашам, Володям, Надям - ончен куштеныт. Кызыт Сергей Сайниевичын 5 уныкаже, 8 кугезе уныкаже улыт. Нуно кочаштым йӧратат, шочмо кечыжлан шке сӱретлыме сӱрет-влакым пӧлекленыт. Мишкан районысо первичный ветеран организацийым вуйлатыше Ю.Г. Балахнина таумутан серышым да В. Путин лӱм дене саламлымашым кучыктыш. Нерге ялын ветеран организацийже лӱм дене меат шокшын саламлышна.
Сергей павай, 90 ияш юбилеет дене! Пеҥгыде тазалыкым, эше кужу ӱмырым, икшывет, уныкат-влаклан йывыртен илаш тыланена.
Читайте нас: