27 май - Библиотекарь-влакын кечышт. Пашажым уло чон дене йӧратен

Чот йӧратыме паша нерген гына тыге уло кумылын, оҥайын каласкалаш лиеш.

Тӱжвач ончымаште, тиде ӱдырамашын пӱрымашыже молын деч утыжым огеш ойыртемалт: марлан лектын, икшывым шочыктен, пашаш коштын, сурт кокласе сомылым ворандарен. Т.М. Атнакаева нерген шуко поро мутым каласыме шуэш. Тудо Шаран район Акпарс ялысе книгагудышто кужу жап пашам ыштен, садлан библиотекыште поген кодымо папкылаштыже сар ветеран, ял да тукымвож пайрем, конференций-влак, библиотекын, ялысе еҥ, писатель-влакын юбилейышт, вашлиймаш кас да моло нергенат шуко материал уло. Кажне кугу пайрем тудын ямдылыме сценарий дене эртаралтын.

Тамара Мурзагареевна Атнакаева (ӱдыр фамилийже Уразлина) 1954 ий 11 сентябрьыште Акпарс ялыште шочын. Ачаже, Мурзагарей Ахметгареевич, сарын участникше лийын, совхозышто 42 ий шоферлан ыштен, аваже, Балбика Асылгузиновна, Акпарс школышто изи йоча-влакым туныктен.

- Тамара акай, тӱҥалтышлан пашада нерген мутым тарватыме шуэш.

- Акпарс школышто 10 классым тунем пытарымек, совхоз бухгалтерлан тунемаш колтыш. Паша корнем «Акбарисовский» совхозышто тӱҥале. 13 ий бухгалтерлан ыштымек, илыш корнем библиотекыш кондыш. У пашаште у шинчымаш кӱлын. Паша деч кӱрылтде, Уфасе библиотечный техникумым тунем лектым, 25 ий Акпарс ялысе библиотекыште пашам ыштышым. Пӱрымашемлан кугу таум ойлем - пашам пеш келша ыле!

Еҥ илышыште пӧртым чоҥышаш, пушеҥгым шындышаш да икшывым ончен куштышаш, маныт. Тамара акай ден Бикбай изай пӧртым шке вийышт дене ыштеныт. Сад-пакчашт олмапу, вишне, шоптыр да эҥыжвондо, моло емыж дене темын. Ешыште кок йочам ончен куштеныт. Маша ӱдырышт Москваште экономика да статистика институтым тунем пытарен, кугыжаныш службышто пашам ышта. Ешыж дене Набережные Челны олаште ила. Нунат шке пӧртым чоҥеныт, кок икшывым куштат. Марийже дене икте-весым умылен, келшен илат, ача-аваштлан полшен шогат. Виктор эргышт Белебей ял озанлык техникумым тунем лектын, энергетиклан ышта. Ешыж дене Октябрьский олаште ила, пелашыж дене кок икшывым куштат. Коча-ковам сайын тунеммышт дене ныл уныка куандара.

- Те илышыште пиалан улыда?

- Шкемым пиалан еҥлан шотлем: илыш корныштат, пашаштат эре поро, полшаш ямде улшо еҥ-влакым вашлийым. Марлан лектым Пекшаул ялыш Бикбай лӱман рвезылан. Аваже колен ыле, тудын ачаже да куваваже лийыныт. Ачаже, Умытбай Тимирбаевич, сарын участникше, мыйым шке ӱдыржӧ семын ужын, эре мыйын могырыш лийын. Мый таче мартеат тудлан таум ойлен илем. Бикбайын ешыже мыйым, у шешкым, пеш порын вашлие. Ӱмырна мучко кок могыр шочшо-влак денат пырля илена, куаным, ойгым лош пайлена, - куанжым шылтыде ойла Тамара акай.

Мутланен шинчымаште альбом-влакым, Тамара акайын папкыжым ончышна. Папкыште радам дене Чап грамота, таумутан серыш-влакым оптымо, эртарыме мероприятий-влакым альбом тич фото-влак шарныктат.

Кӧ тугай библиотекарь? Ме тудым утларакше книгам пуэдыше еҥ семын палена. А тылеч посна тудо могай сомылым шуктышаш? Мом палышаш да ыштен моштышаш? Библиотекарь кушто, могай полкышто книга шогымым, тиде але вес авторын могай произведенийже улмым, могай курымышто возымым, книгаште мо нерген каласкалымым да молымат шарнышаш. Мутат уке, тидыже шке пашажым сайын палыше, кугу паша опытан Тамара Мурзагареевналан неле лийын огыл. Тунам интернет, электрон каталог лийын огытыл, а шке палымылан нимо ок шу.

- Кӧ дене пырля пашам ыштенда?

- Библиотекарь кеч-мыняр тыршен ышта гынат, тудо шкетын нимом ок сеҥе. Тудын пашаже калык дене кылдалтын. 25 ий жапыште эре калык дене пашам ышталтын. Рима Давлетовна Ахметшина ялсовет председатель улмыж годым пеш чот полшыш. Ме тудын дене ятыр ий пырля тыршышна, район кӱкшытан пайрем-влакым эртарышна. Ялласе клуб вуйлатыше, Акпарс, Пекшаул, Усола, Шалтык школлаште туныктышо, тунемше-влакын полшымышт дене пашам ышталтын. Мероприятий-влакым эртараш уло кумылын коштам ыле. Чыла сценарийым шке ямдыленам, ялысе условийлан келыштаренам.

Бикбай пелашемлан пашаште полшымыжлан кугу таум ойлем. Шке машинаж дене тӱрлӧ пайремыш калыкым шупшыктен, мыйым Шаран районысо тӱрлӧ яллаш семинарлашке кондыштарен. «Элем» озанлыкыште инженер-механик лийме жапыштыже спонсор семынат полшен шоген, йоча-влаклан шуко призым наледен пуэн.

- А те лудшо-влакым кузе кумылаҥденда? Ала секретда уло?

- Ик историйым каласымем шуэш. Икана кеҥежым Акпарс кевытыш шуко йоча куржын пурен. Нуно кычкырлен мутланеныт, конфетым, печеньым налыныт. «Кушко тыге погынен каеда?» - ӧрын йодын ужалыше ӱдырамаш. «Ме Тамара акай деке библиотекыш шочмо кечым палемдаш каена!» - рӱж вашештеныт нуно. «Тамара акайын шочмо кечыже мо?» «Уке, ме таче Пушкинын шочмо кечыжым палемдена!» - маныныт нуно. Вара икте почеш весе Пушкинын почеламутшо-влакым каласкалаш тӱҥалыныт, йомак гыч ужаш-влакымат модын ончыктеныт. Ужалыше ӱдырамаш вара мылам ойлен: «Мыйын чонемлан ласка лийын кайыш, пеш чот куанышым. Мыйын шочмо кечем гаяк чучо, куанымем дене конфет-печеньым мешак тичак темышым. «Сайын пайремлыза» манын, ужатен колтышым».

Теве тыгай волгыдо пример-влак верчак библиотекарьлан ыштыме шуэш. Тидын дене чыла каласыме.

Пенсийыш лекмекыже, Тамара акайын эше ик талантше почылтын. Яра жапше лийме годым вуйыштыжо почеламут корно-влак шочыт.

- Тиде - шкешотан юзо вий, тудым Юмо пуа. Мый шканем, чон йодмо почеш возем, - манеш ӱдырамаш.

- А те почеламутдам иктаж-кушто калык ончылно лудында?

- Шуко калык ончык лектын омыл, шке еш коклаште веле лудынам. Ала эше жапше шуын огыл, шонем.

Тамара Мурзагареевна - вуй мучаш гыч йолгопа марте марий чонан айдеме. Кеч самырык, кеч илалше еҥ дене иктӧр мутлана. Кызытат шуко книгам лудеш, кругозоржо кугу, шинчымашыже поян.

- А те марла газет ден журнал-влакым лудыда?

- Ончыч «Ончыко» журналлан, «Кугарня» газетлан возалтам ыле, кызыт «Чолманым» налам, кажне арня толмыжым вучем. Эреак возалташ тыршем. Ик лаштыкшымат лудде ом кодо, чылажат келша. Газетлан кужу ӱмырым тыланем. Марий калыклан тиде газет - кугу пӧлек!

Т.М. Атнакаева кызытат ялыште поро пашам ыштымашке ушна, тӱрлӧ вашлиймашке кумылын мия.

«Крылатый, мохнатый да масленый» руш йомакысе семын, вес еҥын пашаже ӧрдыжъеҥлан эре куштылгын коеш, тудын нелылыкшым шке шуктен ончымеке веле умылет.

Читайте нас:

Главный редактор - Губаев Игорь Иванович.

При использовании материалов гиперссылка на сайт cholman.info обязательна.

Категория информационной продукции 12+

Связь, информационный технологий да массовый коммуникаций сферым эскерыше Федеральный службын Башкортостан Республикысе Управленийже 2016 ий 11 июльышто ПИ ТУ02-01543 № дене регистрироватлен.

Мы в соцсетях:

ВКонтакте - vk.com/cholman

Telegram - https://t.me/cholmantv

Я.Дзен - https://dzen.ru/cholman

ОК - ok.ru/cholmanrb

TikTok - tiktok.com/@cholman.tv

Телефон

Телефон: 8(34783)7-07-97.

Электрон почто

[email protected]

Адрес

Адрес редакции, типографии: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, Березовское шоссе, 4А, 1 этаж. Для писем: 452688, Республика Башкортостан, г. Нефтекамск, 8-е почтовое отделение, а/я 116, для редакции газеты «Чолман».