Тендам але лишыл еҥдам вербоватлымым кузе палыман?

1. «Куштылго» пашадарым темлат. 8, 11 да 12 ий тюрьмаште шинчымаш. Башкирий гыч вуеш шудымо кум икшывылан суд тыгай приговорым луктын. Нине йоча-влакын мессенджерышкышт «лицо, действующее в интересах Украины» манын палемдыме еҥ деч кӱртньыгорнысо участкыште релейный шкафым йӱлаташ шӱдымӧ смс толын. Заданийым сайын шуктымылан палыдыме еҥ рвезе-влаклан 20 тӱжем теҥге оксам тӱлаш сӧрен. Шонкалымеке, йоча-влак тиде оксалан кафеште удан огыл каналтена манын, йодмыштым шукташ келшеныт. Шкафыш бензиным опталыныт да зажигалка дене тулым ылыжтеныт. Пожарым видеош возеныт да кураторыштлан колтеныт. Тиде шкаф шотан устройство поезд-влакын чарныде кудалмыштым виктарен шога. Стратегический объектыште туткарым ыштымышт дене вуеш шудымо икшыве-влак кӱртньыгорно пашаеҥ да поездласе пассажир-влакын илышыштлан эҥгекым конден кертмышт нерген шоналтенат огытыл… 
2. Ситыдымашда улмо нерген «ушештарат». Пырля тунемме ӱдыр-рвезе-влаклан сырен коштмылан кӧра Уфаште илыше вуеш шудымо ӱдыр Российыште чарыме «Колумбайн» толкыныш ушнен. 

Башкортостанысе ФСБ управленийын пашаеҥже-влакын палемдымышт почеш, ӱдыр виш огыл соцлаштыкласе «скулшутинг» (школышто тунемше-влак деке вооруженный керылтмаш, англичан «Sсool Shooting» шомак «школьная стрельба» манмым ончыкта) дене кылдалтше тӱшкаште шоген. Тудо школлаште пуштедымашым йӧплен, моло-влакымат тидлан таратен, ик школыш керылтме планым ямдылен, оружийым кушто да кузе налме нерген возен, дневникым намиен. Но шонымашыжым жапыштыже лугыч ыштеныт. Калык ончылно терактым ышташ ӱжмылан, терроризмым чынлан шотлымылан, тудын идейжым шаркалымылан суд ӱдырым титаканлан шотлен да 5 ият 6 тылзылан эрык деч посна кодаш пунчалын. 

3. Йолташда улмыла кояш тыршат. Эксперт-влакын мутышт почеш, экстремист ден террорист радамыш утларакшым лушкыдо, илышым умылен шуктыдымо еҥ-влак (вуеш шудымо икшыве, тыгак ӱҥышӧ, ӧпкелыше але шкем утыждене йӧратыме кумылыштым лыпландарен кертдыме еҥ-влак) логалыт. Осалым ыштыше еҥ-влак кандидат нерген уверым ондак интернетыште муыт, нунын соцлаштыкыштым ончат - икманаш, вапшышкышт шупшылмешке, айдемым тӱткын шымлат. Кажне айдемылан мо (окса, поро шомак, полыш) кӱлешым сайын шижыт, садлан чӱчкыдын йолташ лияш тыршен пижедылыт, южгунам лӱдыктылмашым але компроматым кучылтыт. Вербовщик-влак тыгак тӱрлӧ мессенджер, Телеграм-канал, онлайн модмашысе чат, пашам кычалме сайт-влак гоч куштылго пашадарым ыштен налме нерген уверым шаркалат, а резюмем кодышо-влаклан оксам писын ыштен налаш темлат. Айдеме нунылан - кучылташ лийме арвер: тудо диверсийыштым ыштылаш, нунылан оксам ыштен налаш кӱлеш.    

Оҥай модыш дене модаш темлат. «Таче технологий-влак чот кугу кӱкшытыштӧ улыт - калыкым кумдан авалтат. Ме кызыт геополитический тушманна-влакын тиде сомылыш пешат кугу вийым пыштымышт дене тӱкнышна. Нуно тидлан оксамат, специалист-влакымат огыт чамане», - палемда соцлаштык-влакын деструктивный влиянийышт шотышто эксперт Яна Амелина. Тачысе саманыште эксперт-влак терактым ышташ да шкем шке пушташ соцлаштыклаште у йӧн-влак толын лекмым палемдат. 

«Синий кит», «Тихий дом» (колымаш нерген кумдан палыме соцкылысе тӱшка-влак) олмеш онлайн-форматан ролевой модмаш-влак толыныт. ВК тӱшка гыч нуно Телеграмыш кусненыт, шкем шке пушташлан ынде куратор олмеш икте-весым йоча-влак шкеак але провокатор бот-влак таратат, заданий олмеш нунылан персонажын рольжым пуат. Тушко логалмеке, айдеме нунын идейыштым ушышкыжо шыҥдара, тӱшкаште улшо-влак икте-весе дене йӱдшӧ-кечыже мутланат. Нуно тӱҥ герой-влакым, койыш-шоктышыштым, сценарийым лончылат. Сценарий-влак шукыжым суицид да тӱрлӧ извращений, ондалымаш дене кылдалтыныт», - ойлат специалист-влак. 

Тыге ондак тӱрыснек таза уш-акылан йоча шкенжым тудлан пуымо рольлан келыштараш тӱҥалеш, а персонажын шкем шке пушташ ӱжмашыжым шке ӱмбакыже налеш.