«Вич ӱдырем - мыйын вич куанем!»

Нелын сусыргымо деч вара Виталий Михайлович кок тылзе военный госпитальыште эмлалтын. «Мый шуко икшыван ешеш шочын-кушкынам. Чыланат, канышым палыде, эре пашам ыштенна. Садлан мый илышыште вашлиялтше нелылыклан вуйым ом пу, - каласкала салтак. - Татьяна Олеговна пелашем дене ӱдырна-влакымат изинек пашалан шӱмаҥден куштена. Тыгай мотор, пашаче ӱдырем-влак улмылан Юмылан тауштем. Нунылан тазалыкым пуэн шогыжо. Кугурак Диана ӱдырна Удмуртий Республикысе Воткинск олаште медшӱжарлан тунемеш. Пелашемат тусо кундем гыч улеш. Братислава 12, Миляслава 11, Эльминия 8 ияш улыт, Светозаралан 4 ий темын. Ӱдырем-влак тыршен тунемыт. Мыйын вич ӱдырем - тиде мыйын вич куанем. Нуно суртышто чыла сомылкам ышташ полышкалат, мемнан шӱдымым огыт вучо. Тиде чылажат пелашемын тыршымыжлан кӧра. 

Мыйын уке улмем годым пелашемлан мӧҥгыштӧ чылашкыжат шуаш да шуко вийым пышташ логалеш. Тудо сурт коклаште, озанлыкыште уло сомылым шуктен ышташ тырша. Тиде мыйым куандара. Тазалыкше лушкыдылан кӧра пелашем сулен налме канышыш лектын. СВО-што улмем годым тудым «Ава чап» медаль дене суапландареныт. Тыгай увер мыйым моткоч куандарыш. Икшывына-влак мемнам йӧратат, аклат. Тыгай ӱдыр-влакым пӧлеклымыжлан мый тудлан  тауштен илем».       

- Те пеҥгыдын йодшо ача улыда?

- Уке, кузе тыгай чечен ӱдыр-влакым вурсаш лиеш? Ӱдырем-влак вуйым огыт шупш - кертмышт семын пӧръеҥ олмешат, ӱдырамаш пашамат шуктат. Поснак Сима ӱдырем озанлыкыште чыла пашам моштен ворандара. 

- Виталий Михайлович, те вич икшыван ача улыда - СВО-ш кайыде, мӧҥгыштак кодын кертыда ыле. Но те Шочмо Эл ончылно порысым шукташ каенда. Молан? 

- Мый самырык рвезе-влакын специальный военный операцийыште вуйыштым пыштымылан моткоч тургыжланышым. Ешым чумырен, тукымыштым шуен шуктыдымо рвезе-влак илыш дене чеверласат. Ава-ача-влак эргыштым, ӱдыр-влак йӧратыме айдемыштым йомдареныт, а мыняр икшыве ача деч посна кодын? Мый нине самырык рвезе-влакым пешат чаманем… Шочмо Элым аралымаш - кажне пӧръеҥын порысшо. Тиде мемнан вӱрыштына. Конешне, мыйын СВО-ш каяш шонымемым ешыште чылан пырля каҥашен улына да ик ойыш шуынна. Ӱдырна-влакын ончыкылыкышт мыланна моткоч шерге. 

Мылам витле кок ий. Илыш опытемат ситышын погынен. Ме, кугурак-влак, самырык сарзе-влаклан эҥертыш лияш тыршена. Икте-весым пагалена. Неле пагытыште, икте-весын кумылым нӧлталаш манын, илышыштына лийше оҥай тат-влакым каласкалена. Мый утларакшым армийыште служитлымем нерген шарналташ кумылан улам. Рвезе-влакланат колышташ оҥай. Мут толмашеш, мый кызытат армийыште пырля служитлыме йолташем дене пеҥгыде кылым кучем. Келшымаш, ӱшанле улмаш тул лоҥгаштат, тыныс илышыштат путырак шерге. Тачысе специальный военный операций историйыште вашлиялтше моло пуламыр деч палын ойыртемалтеш. Тыште юж гыч толшо лӱдыкшӧ шуко.

- Тендан позывнойда - «Печник». Те коҥгам лукшо мастар улыда? 

- Туге, шотлымем почеш, мый еҥ-влаклан чылаже 500 наре коҥгам ыштенам. Нуным Мишкан, Балтач, Караидель районлаште, Бирск ден Нефтекамск олалаште луктынам. Шарналтем да шкежат ӧрам: кузе чыла тидым шуктенам? Черет эре кугу лийын. Пашам мучашлымемым вучен шуктыдеак, еҥ-влак мыйым шке декышт наҥгаяш вашкеныт. Мый тиде сомылемым моткоч йӧратем.

- Те кужу жап мӧҥгыштӧ лийын огыдал. Икшывыда-влак кузе вашлийыч?

- Конешне, толмемлан ӱдырем-влак нимучашдымын куаненыт. Ынде мыйым тӱрлӧ тамле кочкыш дене сийлат. Изирак ӱдыремын шочмо кечыже ыле. Тудлан ныл ий теме. Тиде куанле тат дене отпускем ик жапыште логалмылан моткоч куаненам. Светозара ӱдырем мый дечем ик татланат ок кораҥ… 

Икана кредалмаш годым мый мӧҥгӧ йыҥгыртышым. Трубкам Светозара нале да ойла: «Ачай, лиеш, мый тылат почеламутым каласкалем?» Чонемлан тунаре нелын чучо - каласен мошташ ок лий… Вет ме нунын дене эсогыл кужун мутланен огына керт…

- Ялысе еҥ-влакат ужын вашлияш кумылан улыт, очыни?

- Да, отпускыш толмемлан моло-влакат куаненыт. Чаманен каласаш логалеш, ме уло ял дене пытартыш корныш ужаташ пырля служитлыме салтакым вучена. Тудын кредалмаште ӱмыржӧ лугыч лийын. Тидлан пешат чон коршта. Мый кызыт тыште шинчем, но чонем дене тушто, шкенан рвезе-влак пелен, улам. Йолташ-влак тул лоҥгаште коштмо годым чонышто нигузе ласкалык лийын ок керт. Тыныс илышын акшым тушто утларак умылет. 

- Ӱстелыштыда кийыше кум лукан серыш шинчамлан логале…

- Тиде путырак шергакан серыш. Нуно салтак-влак деке моткоч шуко мият. А тиде серышым Свердлов областьысе «Родничок» пакчазе-влак ушемын организацийже возен. Серыш-влак мыланна вий-куатым ешарат, ончыко каяш таратат. Тыгай серыш кажне салтакын кӱсеныштыже аралалтеш.

- Самырык-влаклан мом тыланеда? 

- Чылажланат шке жапше. Илышыште кӱлешан специальностьым налаш, жапыштыже ешым чумыраш да таза икшыве-влакым ончен-кушташ тыршыза. Илышын кажне татше шерге, садлан ме тудым оҥайын, пайдалын эртарышаш улына. Илышлан куанен, шкалан да лишыл еҥ-влак верч илыман. Мемнан элна мотор да поян. Вашке ме сеҥымаш дене пӧртылына! 

- Тек тыге лиеш. Виталий Михайлович, шочмо кундемышкыда таза-эсен пӧртылза. Юмо тендам, йолташда-влакым службыштыда арален кондыштарыже, мӧҥгӧ сайын гына пӧртылтыжӧ.