Элым арален, трактористлан ыштен

Ачай изинек пашам ышташ тӱҥалын, Сайпола кочам почеш куралаш коштын. Кандаш ияшыж годым школыш каен, но ныл классым гына тунемын. Умбакыже Сайпола кочам мӧҥгыштат паша шуко улмылан, шольыж ден шӱжаржым ончаш кӱлмылан кӧра тунемаш колтен огыл, да адакшым чияшат уке улмаш.

Сурт сомыл шукыжым ачайлан логалын. Микайла шольыж ден Янчави шӱжарже изи лийыныт, Чаки акаже тунам уже марлан каен улмаш, а кугу изаже, Лекандр павай, 7-ше класс деч вара Эльян педучилищыш тунемаш пурен. Тунем лекмек, Кугу Ача-мланде сарыш элым аралаш налыныт. Война деч вара мӧҥгыжӧ капитан званий дене пӧртылын. Ешым поген. Елена ватыж дене коктынат пенсий марте Каҥгыл школышто туныктышылан тыршеныт. 

Ачайымат войнаш наҥгаеныт. Тудо 171-ше танковый бригадыш логалын. Ачамын ефрейтор званийже лийын, тудлан «За боевые заслуги» медальым пуэныт. Ик кредалмаш годым сусырген. Тулеч вара медико-санитарный взводыш колтеныт. Изина годым Японийыште лийме нерген каласкалымыжат вуеш шыҥен кодын.

Сар деч вара ачам мӧҥгыжӧ пӧртылын, ялыште трактористлан ыштен. Авамат, Клавдия, тракторист лийын. Тудо 1923 ий августышто шочын. Авамын аваже Оксина, ачаже Яку лийыныт. Мыйын авам ден Марина шӱжаржат изинек пашаш кычкалтыныт. Авам школышто кок ий гына тунемын.

Шучко сар тӱҥалмеке, пӧръеҥ-влак сарыш каен пытеныт. Чыла неле паша шоҥго да икшыве-влакын вачӱмбакышт возын. Вуеш шушо ӱдыр-влакым трактористлан туныктеныт. Шушнур ял гыч авамым да Такия гыч кок ӱдырым Тошто Янзигит МТС-ыш трактористлан тунемаш колтеныт. Тунем лекмек, Дарья лӱман ӱдыр ден коктын Пӱрнӱш - Кыргыз ял воктенсе пасу-влакым курал коштыныт.

Ачам 1947 ийыште ешым поген. Шушнур ялыш пар имне дене ӱдыр налаш миен. Авам ден ачам, Клавдия ден Семен, ачамын шочмо суртыштыжо иленыт, но ик жап гыч посна лектыныт. А пашаже тыге лийын. Кок икшыве, Саньга ден Олина, тулыкеш кодыныт - аваштым машина тошкен каен. Йоча-влакын шке суртышт лийын. Авам ден ачамым ялсоветыш ӱжыктеныт да нине йоча-влакым ончаш, йол ӱмбак шогалташ йодыныт. Ачам ден авам кӧненыт да Олина ден Саньгам ончен кугемденыт. Вара Олина акайым Морко ялыш марлан пуэн колтеныт, Саньга чӱчӱ Нефтекамск оласе училищыш шоферлан тунемаш каен да олашак илаш кодын.

Илен-толын, авам ден ачамын шкеныштынат шым икшывышт шочын: 1950 ийыште - Геннадий, 1953-што - Павлик, 1954-ште - Зоя, 1955-ште - Виталий, 1958-ште - Зина, 1961-ште - Александр, 1962-што - Ирина. Чылан таза-эсен улына. Ачам дене мыйын, Виталий эргыжын, шочмо кечына 14 сентябрьыште. 

Ачам ден авам ӱмырышт мучко колхозышто тыршеныт. Авам колхозышто изи презе-влакым онча ыле, пеленже меат полшаш коштынна. Ачам эреак йӱштӧ тракторышто пашам ыштен черланыш. Уфашке каен, операцийым ыштен тольо. Йол ӱмбак шогалмеке, трактор дене пашам ыштен ыш керт. Колхоз председатель К.К. Фаттахов тудым ферме вуйлатышылан шогалтыш. Ачам учетчик пашамат шуктен, 1970 ийыште коммунист партий радамыш пурен, колхозысо ревизионный комиссийын еҥже ыле. Вара тазалыкше аламарак лиймылан кӧра шурнывечыш ороллан колтеныт. Но, чаманен каласаш логалеш, ӱмыржӧ кӱчык лие - 58 ий гына илыш. 1979 ий 12 октябрьыште, колхоз пайрем кечын, ачамын колышо капшым эҥер вӱдыштӧ муыныт, тудым тушко пуштын намиен кудалтеныт.

Ила гын, тений 14 сентябрьыште ачам 100 ияш лиеш ыле. Семен ачам ден Клавдия авам 7 икшывылан илышым пӧлекленыт, кызыт эше 20 уныкашт да 32 кугезе уныкашт уло.